ضایعات برنج، به دلیل محتوای مس و روی، منبع قابل توجهی از این فلزات پرکاربرد هستند که میتوان از طریق بازیافت، آنها را به چرخه تولید بازگرداند. ضایعات برنج بخش بزرگی از ضایعات را تشکیل میدهند و میتوان با جمع آوری آنها به حفاظت از محیط زیست کمک کرد.
برنج یکی از آلیاژهای پرکاربردی است که استفاده از آن به ماقبل تاریخ برمیگردد. این آلیاژ قبل از کشف فلز روی از طریق ترکیب مس ذوب شده با سنگ معدنی روی تولید میشد.
برنج قابلیت چکشخواری خوبی دارد، که سختی و نرمی آن را بر حسب نوع کاربرد میتوان با تغییر نسبت مس و روی در این آلیاژ تغییر داد. لازم به ذکر است امروزه حدود ۹۰% از ضایعات این فلز مورد بازیافت قرار میگیرند.
برای تبدیل و بازیافت ضایعات برنجی لازم است تا مراحل زیر به منظور دسترسی به فلز برنج با خلوص بالا صورت گیرد که به ترتیب عبارتند از:
گردآوری ضایعات فلز برنج
غالبا از منابع مختلفی از قبیل ضایعات خانگی، ضایعات صنعتی و پسماندهای تولیدات فلزی تامین میشود. این ضایعات پس از خرید به به انبارهای بزرگ منتقل شده و انباشته میشوند.
طبقه بندی و جدا کردن قطعات فلزی
در این مرحله هم به صورت دستی و هم مکانیزه اجزای قطعات مختلف فلزی تمیزکاری و جداسازی میشوند. البته سنسورها و آهنربا نیز در پاکسازی فلزات نقش اساسی دارند و به این روند سرعت بیشتری میدهند.
خردایش و پردازش
در این مرحله از بازیافت ضایعات برنجی این ضایعات خرد و از هم جدا شده تا فرآیند ذوب ضایعات با سهولت و سرعت بیشتری انجام گیرد.
ذوب فلز
برای هر یک از ضایعات فلزی کورههای مخصوصی در نظر گرفته شده است، چراکه فلزات دارای درجه و نقطه ذوب مختلفی هستند. از همین رو، فلز برنج نیز برای ذوب شدن دارای کوره مخصوصی بوده که پس از پردازش و خرد کردن به این کورهها جهت ذوب و قالب ریزی منتقل میشوند.
تصفیه
یکی دیگر از مراحل بازیافت ضایعات برنجی خالص سازی آن است که توسط الکترولیز یا برقکافت انجام میگیرد.
خنک سازی و حمل فلز
پس از خالصسازی فلز آن را به شکل میلههایی قالب ریزی کرده و در اختیار کارخانهها و تولیدکنندگان مختلف قرار میگیرند تا در پایان زمانی که غیرقابل استفاده میشوند، دوباره در فرآیند بازیافت ضایعات برنجی قرار گرفته و بازتولید شوند.